HISTORIE RUINERWOLD

ONTSTAANSGESCHIEDENIS VAN RUINERWOLD.

In het boek “Ruinerwold, Rondgang door het verleden” wordt uitgebreid ingegaan op het ‘ontstaan’ van Ruinerwold. Het voert te ver hier deze artikelen te herhalen, wel zullen we pogen in een samenvatting hier een beeld van te geven.

Zoals de naam Ruinerwold al doet vermoeden is Ruinerwold ontstaan vanuit het toenmalige klooster in Ruinen. Tot ongeveer de 10e eeuw was het veengebied, waar nu het dorp Ruinerwold te vinden is, dermate nat dat er het voor de toenmalige mens geen gebruikswaarde had en er was vermoedelijk geen sprake van bewoning.

De oudste bewoning zal waarschijnlijk te vinden zijn op de hogere zandkoppen in het zuidelijke gedeelte van Ruinerwold. Denk hierbij met name aan Broekhuizen en Blijdenstein.

In een akte van 1141 kunnen we lezen dat het veengebied tussen Ruinen en Meppel door Bisschop Herbert van Bierum wordt geschonken aan de kerk van Ruinen. Hoewel de echtheid van deze akte wordt betwijfeld (het betreft een 15e-eeuwse kopie, gevonden tussen de oudste stukken van het klooster van Dickninge) mogen we aannemen dat een eventuele vervalsing betrekking heeft op de overdracht, niet op het benoemen van de streek (de overdracht zou mogelijk niet zijn gedaan door de Bisschop maar door de Heren van Ruinen).


In 1141 is dit gebied al gedeeltelijk ontgonnen en bewoond, immers we kunnen in dezelfde akte lezen dat er tienden (een soort van belastingen) over dit gebied werden ontvangen.
Het is dan ook op grond van deze overwegingen dat in 1991 de viering van 850 jaar Ruinerwold heeft plaatsgevonden, een evenement wat het gehele jaar heeft geduurd en waar nagenoeg de gehele bevolking (tezamen met vele oud-inwoners) aan deelnam.

Dit logo van Ruinerwold 850 is ontworpen door Jan Lubbinge. In de twee rode lijnen zien we de twee hoofdwegen van Ruinerwold (Haakswold-Dijkhuizen-Wolddijk-Oosteinde en Boerpad-Dokter Laryweg), daarnaast zijn de twee belangrijkste stromen te zien, te weten de Oude Vaart en de Wold Aa.


De oudste vermelding van de naam Ruinerwold hebben we aangetroffen in een huwelijksregister in de Verenigde Staten uit 1662, waarin staat vermeld dat het volgende huwelijk is gesloten:
Dec. 16, 1662. Bartel Engelbertszen Loth, jm van Reynerwout in Drent; Hermantje Barents, jd van Reynerwout.

We hebben kunnen achterhalen dit in die periode inderdaad een familie Loth in Ruinerwold woonachtig is geweest, dus kunnen we gerust aannemen dat met Reynerwout inderdaad Ruinerwold moet zijn bedoeld. De familie Loth is in 1652 vanuit Nederland vertrokken naar Amerika, dus die moeten toen al de naam Reynerwout of Ruinerwoude gekend hebben.

We zien op diverse oude kaarten eerst de naam Blijdenstede verschijnen, later is er tevens sprake van Haakswolde en Buddingewolde. Op een kaart van 1795 treffen we voor de eerste keer de term Ruinerwold aan.

De waarschijnlijk oudste kaart waarop Drenthe voorkomt dateert van ongeveer 1550. We zien daarop als enige plaats Bleienstein vermeld, naast Meppel, Steenwijk, Diever en Westerbork.

Ook op de kaart van 1568 komt de naam Ruinerwold nog niet voor.


De gemeente Ruinerwold ontstond tijdens de Franse overheersing bij keizerlijk decreet op 21 oktober 1811, vanuit het toenmalige Schultamt Ruinerwold.
Het bestond uit Buddingwold (= Ruinerwold), Oosteinde, Ruige Buurtschap, Kale Buurtschap, de Hucht, Blijdenstein, Kraalhuizen, Haakswolde en Tweeloo.
Weerwille viel toen nog onder Koekange en Broekhuizen behoorde nog tot het Schultamt de Wijk.

De hoofdweg is, vanuit de ontginning vanuit Ruinen, als dijk ontstaan tussen Ruinen en Meppel (Haakswold – Wolddijk), De huizen werden gebouwd op een hoger deel van een zandplateau, die iets noordelijker liep dan de dijk. Tussen de huizen liep een “wandelpad” met vonders, de huizen waren voor paard en wagen echter alleen bereikbaar vanaf de dijk. In de loop van de 20e eeuw zijn hier de Dokter Laryweg (in 1924) en het Boerpad (in 1970) aangelegd, waardoor de diverse boerderijen veel eenvoudiger te bereiken waren.

De vonders liepen van erf tot erf, waardoor de bereikbaarheid van de woningen moeilijk was. Jentje Slomp laat hier zien hoe het was.

naar boven